نویسنده: آرون براون(منتشر شده در بلومبرگ) | ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۵
قیمت طلا به رکوردی بی‌سابقه رسید
قیمت طلا در روزهای اخیر رکوردی بیش از چهار دهه گذشته را ثبت کرده است، حتی با احتساب نرخ تورم. در شرایط کنونی، خریداران طلا قدرت خریدشان را از اوج تاریخی ژانویه سال ۱۹۸۰ فراتر برده‌اند. در آن زمان هر اونس طلا معادل ۸۵۰ دلار بود که امروز ارزش آن برابر با ۳۵۲۴ دلار است.
عوامل متداول افزایش قیمت طلا
معمولاً دو عامل عمده افزایش قیمت طلا را توضیح می‌دهند: نگرانی از تورم و ترس از سرکوب مالی، از جمله تحریم‌ها و محدودیت‌های سرمایه‌ای. این عوامل در ژانویه ۱۹۸۰ به دلیل افزایش ۱۳.۹ درصدی شاخص قیمت مصرف‌کننده و اقدامات رئیس‌جمهور جیمی کارتر مبنی بر مسدود کردن دارایی‌های ایران، کاملاً محسوس بودند.
بحران اعتماد به نظام بانکی و دولت آمریکا محرک اصلی افزایش اخیر قیمت طلا
اما وضعیت فعلی متفاوت است. نرخ تورم در ایالات متحده به حدود ۲.۴ درصد رسیده و استفاده از دلار به عنوان ابزاری سیاسی پس از تهاجم روسیه به اوکراین نیز افزایش یافته است. با این حال، مردم دیگر نگرانی جدیدی از این موضوع ندارند. عامل اصلی و بنیادین افزایش قیمت طلا، بحران عمیق در اعتماد عمومی به نظام بانکی آمریکا و توانایی دولت فدرال در مدیریت مالی است.
بحران اعتماد به نظام بانکی و دولت آمریکا محرک اصلی افزایش اخیر قیمت طلا
سرمایه‌گذاران در شرایط کنونی، طلا را نه به عنوان پوششی در برابر تورم، بلکه به عنوان پناهگاهی در برابر ناپایداری‌های سیاسی و بی‌اعتمادی به امنیت سپرده‌های بانکی خریداری می‌کنند. دو بحران مشخص در حال تشدید این نگرانی‌ها هستند: تعطیلی دو بانک منطقه‌ای در هفته گذشته و احتمال انقضای معافیت‌های مالیاتی دوره ترامپ در پایان سال ۲۰۲۶.
تعطیلی بانک‌ها؛ زنگ هشداری برای اعتماد سپرده‌گذاران
در هفته گذشته، نهادهای نظارتی ایالات متحده اقدام به تعطیلی بانک‌های Heartland Group Inc. و Covenant Bank کردند. هرچند این تعطیلی‌ها در مقایسه با ورشکستگی‌های بزرگ سال ۲۰۲۳ نظیر Silicon Valley Bank یا Signature Bank کمتر گسترده بودند، اما یادآور این واقعیت است که سپرده‌گذاری در بانک، به‌مثابه اعتمادی است که سپرده‌گذار بتواند در مواقع لازم به دارایی خود دسترسی داشته باشد. بیمه سپرده‌های فدرال (FDIC) اعتماد مردم را تا سقف ۲۵۰ هزار دلار تضمین می‌کند، اما بیشتر سپرده‌ها در این دو بانک از این سقف فراتر رفته‌اند.
این رویدادها سپرده‌گذاران بانک‌های منطقه‌ای را وادار کرده‌اند دارایی‌های خود را برداشت کنند. بخشی از این وجوه را به بانک‌های بزرگ‌تر منتقل کرده‌اند و سهم قابل توجهی را هم برای خرید طلا، از طریق صندوق‌های قابل معامله (ETF) یا خرید مستقیم شمش، اختصاص داده‌اند. این امر نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران به دارایی‌ای است که نیازی به اعتماد به توانایی مالی دولت یا بانک‌ها ندارد.
نگرانی‌های ناشی از پایان معافیت‌های مالیاتی ترامپ
همزمان، معافیت‌های مالیاتی فردی قانون کاهش مالیات و اشتغال سال ۲۰۱۷ که در پایان سال ۲۰۲۶ منقضی خواهند شد، نگرانی‌های جدی درباره آینده مالی کشور ایجاد کرده‌اند. تمدید این معافیت‌ها هزینه‌ای بالغ بر ۴ تریلیون دلار به کسری بودجه ده سال آینده اضافه خواهد کرد. رئیس‌جمهور ترامپ اکنون با کنگره‌ای به‌شدت دوقطبی مواجه است که تصمیم‌گیری درباره تمدید این معافیت‌ها را دشوار کرده است. از سوی دیگر، دموکرات‌ها وعده داده‌اند که معافیت‌ها تنها برای خانوارهای با درآمد کمتر از ۴۰۰ هزار دلار تمدید شود، موضوعی که تنش‌های سیاسی را بیشتر کرده است.
بازارهای مالی اکنون احتمال انقضای این معافیت‌ها برای همه افراد را پیش‌بینی می‌کنند. این اتفاق می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر رشد اقتصادی داشته باشد. در این شرایط، سیاستمداران نتوانسته‌اند به اجماع برسند و مردم به توانایی دولت در مدیریت امور کمتر اعتماد دارند.
رابطه طلا و دلار در شرایط کنونی
این وضعیت پاسخ سوال بسیاری از تحلیلگران است. چرا قیمت طلا به رکوردهای جدید رسیده است؟ در حالی که ارزش دلار آمریکا همچنان قوی باقی مانده است. پاسخ این است که رشد قیمت طلا نه نتیجه کاهش اعتماد به دلار، بلکه ناشی از نگرانی نسبت به ثبات نظام سیاسی و مالی حامی دلار است. سرمایه‌گذاران نگران آشفتگی سیاسی و بحران نظام بانکی هستند، نه کاهش ارزش خود ارز.
چنین فضایی، طلا بار دیگر نقش خود را به عنوان ذخیره ارزشی مستقل از سیستم بانکی برجسته کرده است. هجوم بی‌سابقه سرمایه‌ها به طلا در سال ۲۰۲۵، هشداری جدی درباره عمق نگرانی‌ها نسبت به ثبات سیاسی و مالی آمریکا به شمار می‌رود.