تحلیل جلد مجله اکونومیست با عنوان Greenlash
اکونومیست در شماره تازه خود (۳۱ جولای ۲۰۲۵) با تیتر اصلی Greenlash(عقب‌نشینی سبز)، به بررسی وضعیت فعلی سیاست‌های اقلیمی جهان و موانع سیاسی و اجتماعی در مسیر تحقق اهداف بلندپروازانه زیست‌محیطی می‌پردازد. این تیتر، ترکیبی از واژه‌های “green” (سبز) و “backlash” (واکنش منفی) است و به موج تازه‌ای از نارضایتی‌ها نسبت به سیاست‌های اقلیمی اشاره دارد که در کشورهای مختلف، از جمله در جوامع صنعتی غرب، در حال افزایش است.
عقب‌نشینی سبز: از آرمان تا عمل
در سرمقاله این شماره، اکونومیست تأکید می‌کند که مقابله با تغییرات اقلیمی هرگز وعده‌ای آسان نبوده است. تغییر دادن ساختار بنیادی اقتصادی جهانی که بر سوخت‌های فسیلی استوار است، هم از لحاظ فیزیکی دشوار است و هم از لحاظ سیاسی. در شرایطی که فشارهای اقلیمی هر روز بیشتر می‌شود، اکنون شاهد واکنش منفی از سوی مردم و گروه‌های سیاسی نسبت به بار اقتصادی و اجتماعی سیاست‌های سبز هستیم.
برای مثال، بسیاری از رای‌دهندگان در کشورهای غربی، دیگر حاضر نیستند هزینه اهداف آرمان‌گرایانه “کربن صفر” را بپردازند، به‌ویژه وقتی می‌بینند کشورهای رقیب نظیر چین و هند همچنان به استفاده گسترده از سوخت‌های فسیلی ادامه می‌دهند. این احساس فریب‌خوردگی اجتماعی، به یک چالش سیاسی جدی بدل شده است.
شکاف میان برنامه‌ریزی و اجرا
اکونومیست معتقد است که مشکل اصلی نه در اهداف اقلیمی، بلکه در نحوه طراحی و اجرای آن‌هاست. اهدافی نظیر حذف کامل سوخت‌های فسیلی یا تولید ۱۰۰ درصدی انرژی تجدیدپذیر در بازه‌های کوتاه‌مدت، شاید روی کاغذ جذاب باشند اما در عمل با محدودیت‌های اقتصادی و فنی روبه‌رو هستند. افزون بر این، برخی جوامع توسعه‌یافته‌تر زیرساخت‌های لازم برای این تغییرات را دارند، در حالی که کشورهای در حال توسعه درگیر مسائل اولیه‌تری هستند.
ضرورت بازتعریف سیاست‌های اقلیمی
پیام کلیدی اکونومیست در این مقاله روشن است: جهان به سیاست‌های “ممکن” نیاز دارد، نه آرمان‌گرایی‌های دور از دسترس. به جای تمرکز صرف بر ممنوعیت‌ها یا جریمه‌ها، لازم است سیاست‌هایی اتخاذ شوند که مردم در عمل آن‌ها را مفید و قابل‌اجرا ببینند. افزایش مشارکت عمومی، استفاده از فناوری‌های جدید مانند کربن‌گیری مستقیم، مشوق‌های مالی برای کسب‌وکارهای پاک، و انتقال تدریجی به اقتصاد کم‌کربن از جمله راهکارهای پیشنهادی هستند.
«سیاست واقع‌گرایانه اقلیمی»: راهی به‌جای بن‌بست
در ادامه، مجله هشدار می‌دهد که ادامه سیاست‌های اقلیمی غیرواقع‌بینانه می‌تواند باعث افول تدریجی اعتماد عمومی و حتی شکل‌گیری جنبش‌هایی ضداقلیم‌گرایی شود. این موضوع به‌ویژه در دوران انتخابات در کشورهای غربی نمود بیشتری پیدا کرده است، جایی که احزاب پوپولیست از نارضایتی‌های عمومی برای حمله به سیاست‌های اقلیمی استفاده می‌کنند.
اکونومیست پیشنهاد می‌دهد که نهادهای بین‌المللی، دولت‌ها و فعالان زیست‌محیطی باید با تمرکز بر نوآوری و همکاری جهانی، چارچوبی واقع‌گرایانه و قابل سنجش برای دستیابی به اهداف اقلیمی تعریف کنند؛ چارچوبی که هم با واقعیت‌های اقتصادی هم‌راستا باشد و هم رضایت شهروندان را جلب کند.
آنچه تحت عنوان Greenlash در این شماره مطرح شده، نه نفی ضرورت مبارزه با تغییرات اقلیمی، بلکه هشدار نسبت به پیامدهای تداوم سیاست‌هایی است که بیشتر از آن‌که با واقعیات جهان هماهنگ باشند، صرفاً بر اساس آرمان‌ها شکل گرفته‌اند. در دنیایی که تغییرات اقلیمی هر روز آشکارتر می‌شود، زمان آن رسیده که “سیاست امکان‌پذیر” جایگزین “سیاست آرمانی” شود.
در ادامه این شماره از مجله اکونومیست به موضوعات دیگر می پردازد که عبارتند از:
چین و توازن قدرت در آسیا: چگونگی تغییر توازن قدرت نظامی و اقتصادی در منطقه شرق آسیا به‌نفع پکن.
تحولات بازار مسکن آمریکا: نگاهی به افزایش نرخ بهره و تأثیر آن بر بازار مسکن ایالات متحده.
دگرگونی تجارت جهانی پس از جنگ اوکراین: بررسی تأثیر تنش‌های ژئوپلیتیکی بر زنجیره‌های تأمین جهانی.
هوش مصنوعی و بازار کار: گزارشی از تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت فناوری‌های نوین بر اشتغال و بهره‌وری.
